Tôi bắt đầu xem qua tổng phổ,
và càng nhìn chằm chằm vào trang thứ hai của nó, tôi bắt đầu đặt câu hỏi tại
sao các khuôn nhạc lại có thể được vẽ một cách nguệch ngoạc như vậy. Chỉ có một
lời giải thích cho điều này: thước kẻ đã không có sẵn khi người ta viết ra nó.
Bên cạnh đó, Léon chắc hẳn đã cho rằng Adrien sẽ nhận ra ngay các ghi chú, hoặc
ít nhất là biết phải làm gì với chúng.
Bài liên quan: |
Nhưng sau đó tôi bắt đầu nhận
thấy một thứ khác. Bản nhạc không có phần mở màn dễ nhận thấy, có nghĩa là bản
nhạc chưa hoàn chỉnh hoặc nó được sáng tác vào thời kỳ đầu của chủ nghĩa hiện đại.
Tuy nhiên, điều đó thật không bài bản chút nào, tôi nghĩ vậy, và tôi bất giác nở
một nụ cười nhếch mép. Tôi nhìn vào trang cuối cùng của bản nhạc, không mong đợi
sẽ tìm thấy một đoạn kết rõ ràng cho tác phẩm, và quả thực chẳng có gì ngoài một
đoạn dài lê thê không đi đâu về đâu cả. Thật là dễ đoán, tôi nghĩ vậy, và cũng
thật là tẻ nhạt! Một phần kết không có kết thúc — một chủ nghĩa hiện đại ở thời
điểm tệ nhất của nó!
Một phần trong tôi không có bụng dạ nào để nói với Michel bất cứ điều gì về chuyện này. Tôi không muốn nói với anh ấy rằng tổng phổ được bố anh ấy nâng niu cất giữ bấy lâu nay thực ra có giá trị thấp hơn cái cặp da Cartier chứa đựng nó im lìm trong tủ khóa. Tốt hơn là để nó ngủ ngàn thu trong đó.
Sau đó, khi tôi tiếp tục xem
qua 3 trang đầu tiên, tôi nhận ra một điều gì đó thực sự khiến trái tim tôi
chùng xuống. Tôi đã thấy những nốt nhạc này trước đây. Ôi Chúa ơi, tôi thậm chí
đã chơi những nốt này 5 năm trước đó ở Napoli! Nhưng không hoàn toàn theo thứ tự
này. Không mất thời gian để nhận ngay ra các nốt nhạc đó. Anh chàng tội nghiệp
này đã sao chép nhạc Mozart. Thật là tầm thường!
Và sau đó, tệ hơn nữa - tôi
không thể tin được – sau khi đọc thêm một vài nốt sau đó, và không cần phải quá
tinh tế tôi nghĩ rằng tôi đã nhận ra một điều mà mọi người đều biết: thể rondo [1] lãng
mạn dễ nhận biết từ bản Waldstein Sonata của Beethoven. Léon thân yêu của chúng
ta đã ăn cắp chỗ này một ít chỗ kia một ít.
Tôi nhìn màu mực nâu đỏ nhạt.
Có thể mực đã mờ dần theo năm tháng hoặc người viết đã sử dụng mực loãng. Nét
viết trông tuyệt vọng và vội vã cuống cuồng, đến nỗi tôi tưởng tượng Léon đang
gửi nó từ Ga cửa Bắc [2]
qua đường bưu điện ngay khi con tàu đang nhích dần ra khỏi ga để đi đến phương
trời nào vào năm 1944 thì có đất mới biết được.
Chủ nhân của nó có khiếu hài hước không nhỉ, tôi thầm nghĩ, khi anh ta ăn cắp các nốt nhạc từ chỗ này một ít chỗ kia một tẹo? Anh ta thông minh hay ngu ngốc? Luận từ chữ viết tay thì có thể suy ra con người này như thế nào? Và Léon có thể bao nhiêu tuổi thời điểm đó? Một người chơi khăm trẻ măng ở độ tuổi ngoài hai mươi như Michel vào lúc đó, hay thậm chí còn trẻ hơn?
Khi tôi đang cố gắng đoán
xem Léon là ai hoặc cái gì, tôi chợt nhận ra rằng có một lý do khiến tôi nhận
ra ngay chuỗi nốt nhạc đầu tiên. Chúng được sáng tác, hoặc sáng tác một phần bởi
Mozart. Nhưng đây không phải là bản sonata, không có khúc dạo đầu, không có sự ngẫu
hứng (fantasy) hay tẩu pháp[3].
Đây là bản cadenza cho bản hòa tấu piano Cung D thứ của Mozart, đó là lý do tại
sao tôi nhận ra chủ đề này.
Nhưng Léon không sao chép
Mozart; anh ấy đang trích dẫn từ bản cadenza của chính Beethoven sang bản hòa tấu
của Mozart, điều này cũng đã truyền cảm hứng cho Léon vọng lại một vài nốt từ bản
Waldstein Sonata. Léon đang chơi ngông đây. Tất cả những gì anh ấy làm là sáng
tác những phần mà nghệ sĩ dương cầm Adrien có lẽ đã muốn biến tấu vào cuối chương
nhạc đầu tiên – cái khoảnh khắc huy hoàng khi dàn nhạc dừng lại và để nghệ sĩ
dương cầm tự thăng hoa theo ý muốn, đó là nơi trí tưởng tượng, sự táo bạo, tình
yêu , sự tự do, sức mạnh, tài năng và sự hiểu biết sâu sắc về những gì nằm ở
trung tâm của bản concerto của Mozart cuối cùng có thể cất lên âm thanh của niềm
đam mê âm nhạc và sự phóng tác của riêng họ trong một bản cadenza.
Soạn giả của bản cadenza này
đã làm thăng hoa những gì Mozart chưa sáng tác xong và những gì Mozart còn bỏ
ngỏ để người khác hoàn thành, ngay cả khi họ sáng tác ở một thời đại hoàn toàn
khác – khi mà âm nhạc đã thay đổi hoàn toàn.
Điều người ta cần để đi vào
được cái bí ẩn trong sáng tác của Mozart không phải là bằng cách đi đôi giày của
Mozart, đi theo dáng đi của Mozart, lặp lại thành ngữ của ông ấy, nói bằng giọng
nói của ông ấy, đập bằng nhịp tim của ông ấy, bắt chước phong cách của ông ấy;
mà những gì người ta cần làm là tái tạo Mozart theo những cách mà chính Mozart sẽ
không bao giờ tưởng tượng được, là xây dựng nơi mà Mozart đã ngừng xây, nhưng
là xây dựng những gì Mozart vẫn nhận ra là của ông ấy và duy nhất là của ông ấy
đến một cách khó tin.
Khi Michel trở lại, tôi
không thể chờ đợi để nói với anh ấy về tổng phổ.
“Đây không phải là bản sonata,
mà đó là bản cadenza—” Tôi bắt đầu.
"Thịt gà hay thịt bò
đây?" anh cắt ngang. Bữa tối và chuyện hưởng thụ của chúng tôi tối nay dường
như đang làm lu mờ mọi thứ khác.
Tôi thích khi anh ấy hỏi như
thế. "Chúng ta đang trên máy bay à?" Tôi hỏi.
“Chúng tôi cũng có thể phục
vụ quí vị đồ ăn thuần chay,” anh tiếp tục, nhại lại câu nói của tiếp viên hàng
không của hãng Air France. "Và tôi có cả món rượu vang đỏ hảo hạng."
Anh dừng lại một lúc. "Ủa
mà em vừa nói gì?"
[1] Thể
rondo, hay thể Luân khúc, gồm có một chủ đề chính xen kẽ với những chủ đề nhỏ
hơn. Chủ đề chính thông thường được chơi ở cung chính, những giai điệu khác nằm
ở những cung tương phản.
[2]
Gare du Nord: một trong 6 nhà ga chính tại Paris, bắt đầu hoạt động từ năm
1846.
[3] Tẩu
pháp (fugue) là tiến trình nhạc Phức điệu trong đó một chủ đề được trình bày
lúc ban đầu bằng mối tương quan chủ âm/át âm, sau đó được khai triển bằng kỹ
thuật Đối âm. Thuật ngữ Tẩu pháp còn ám chỉ một tác phẩm âm nhạc nhiều chương
(tương tự như thuật ngữ Sonata) có cấu trúc chặt chẽ, với quá trình sáng tác có
tính cách luận lý (logic) và quá trình sáng tác này được gọi là Luận Nhạc
(composition).
Bản dịch của Trần Thiên Ca+
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét